Zasijalo žezlo cara Dušana, uskoro će i kruna Đurađa Brankovića

Žezla je starim tehnikama izradio filigranista Goran Ristović Pokimica po uzoru na freske iz manastira Lesnovo, a u konsultacijama sa relevantnim stručnjacima.

U godini obeležavanja 60 godina od osnivanja, Istorijski muzej Srbije izložbom „Čekajući stalnu postavku” pred posetioce je izneo najvrednije predmete iz svojih zbirki koji su iz zaostavštine dve novovekovne srpske dinastije – Karađorđević i Obrenović.

Izložba je koncipirana tako da daje uvid u pojedine celine buduće stalne postavke – u centralnoj i bočnim salama prezentovani su predmeti koji su pripadali rodonačelnicima i njihovim naslednicima iz dinastija Karađorđević i Obrenović, a u ostatku prostora predstavljeni su period prednemanjićkih i nemanjićkih vladara, pad srpske srednjovekovne države pod osmansku vlast, kao i period srpske despotovine.

Među brojnim originalnim eksponatima istorijskim značajem se pre svih izdvajaju insignije kralja Petra Prvog Karađorđevića – šar, žezlo, kopča za plašt, krunidbeni plašt od venecijanskog pliša i svile oivičen hermelinom i jedina sačuvana srpska kruna, izlivena od gvozdene ručke topa vožda Karađorđa, po nacrtu profesora Mihaila Valtrovića, u čuvenoj radionici braće Faliz u Parizu.

Postavku upotpunjuju originalna platna Arsenija Petrovića, Đorđa Teodorovića, Stevana Todorovića, Uroša Kneževića, Paje Jovanovića, Uroša Predića i drugih umetnika.

Na izložbi su premijerno predstavljene i idealne rekonstrukcije kruna i odeždi srpskih srednjovekovnih vladara i vladarki, izrađenih u cilju osvežavanja kolektivnog sećanja na ovaj period srpske istorije.

Tako posetioci imaju priliku da vide rekonstrukcije kruna cara Dušana, kralja Milutina, despota Stefana Lazarevića, carice Jelene i kraljice Jelene Anđel, u narodu poznate kao Anžujske, kao i rekonstrukcije odeždi Mihaila Prvog Vojisavljevića, odnosno Milutina i Dragutina iz perioda detinjstva.

Krune su ručno rađene starim tehnikama na osnovu sačuvanih pisanih izvora i fresaka iz manastira Lesnovo, Manasija, Studenica i Sopoćani.

Izuzetna važnost izloženih originalnih i rekonstruisanih predmeta ogleda se ne samo u tome što pružaju dragocene podatke o njihovim vlasnicima već i zbog činjenice da je sačuvan samo mali deo zaostavštine srpskih vladarskih dinastija.

Izložba će i u narednom periodu biti obogaćivana novim originalnim predmetima i novim rekonstrukcijama kruna, kao što su krune kralja Mihaila Prvog Vojisavljevića, kraljice Simonide, kralja Tvrtka Prvog Kotromanića i despota Đurađa Brankovića, koje su u procesu izrade.

Autori koncepcije izložbe su dr Dušica Bojić, Slađana Bojković i Tijana Jovanović Češka, dizajn postavke je osmislila kustoskinja Izabela Martinov Tomović, dok su u pripremi i realizaciji izložbe učestvovali kustosi Muzeja.

Od juna je počeo program pod nazivom „Subota u Istorijskom muzeju”, koji obuhvata stručna vođenja kroz aktuelnu izložbu, stručna vođenja na posebne teme i kreativne radionice za decu.