Ruski veteran otkriva: Kako smo pomogli Vijetnamu - američki okupatori su bili šokirani

Brutalni decenijski sukob između Amerikanaca i Vijetnamaca započeo je 1965. godine slanjem američkih okupatorskih trupa u Južni Vijetnam. Godine 1975. američka satelitska država u Južnom Vijetnamu propala je, a Vijetnam je ponovo ujedinjen. U ovom krvavom i mučnom sukobu izazvanom američkim okupatorskim pretenzijama poginulo je više od milion vojnika Severnog Vijetnama i Vijetkonga, skoro pola miliona vojnika Južnog Vijetnama uz dva miliona tragično nastradalih vijetnamskih civila. Nakon godina uzaludne borbe, SAD su povukle svoje poslednje trupe iz tuđe zemlje.

Nikolaj Kolesnik poslat je početkom rata u Vijetnam kao deo grupe sovjetskih specijalista na čelu sa majorom Ivanom Konstantinovičem Proskurininom.

Stariji poručnik Nikolaj Kolesnik nakon povratka iz Vijetnama

Rus u Vijetnamu – sudar dva sveta

Po pristizanju u Vijetnam, Sovjeti su ostali zatečeni različitostima koje su ovu daleku zemlju krasile. Kako sam govori, sve im je bilo nepoznato, iznenađujuće, zanimljivo i neobično.

To je bila druga zemlja, druga klima, drugi ljudi, lica ljudi - svi kao braća blizanci. Niti smo mi mogli njih da razlikujemo, niti su oni mogli nas. Ipak, prilagodili smo se brzo i izdvojili sve po imenu i činu, govori Kolesnik i priseća se kako je ponekad držao vojnu obuku i bez prevodioca.

Viejtnamci su razumeli komande na ruskom, Rusi su ih razumeli na vijetnamskom. Do odlaska na mesto razmeštanja, još prve noći su mnogi naučili kako da kažu „zdravo“, „u redu“ i „zbogom“ na jeziku domaćina. Vreme je bilo kao „dvadesetčetvoročasovno kupatilo“ ili, opisuje Kolesnik još bolje, „kao sauna“. Gotovo stoprocentna vlažnost vazduha vladala je i noću i danju, vojnici su konstantno bili mokri, njihova oprema, njihovi kreveti. Komarci, koji se na vijetnamskom kažu „muoi“, napadali su ih danonoćno. „Komarci toliko jako grizu da vas svrbi po celom telu, mogu čak i da vam progrizu zadnji džep pantalona. Jedino ne mogu da progrizu đonove cipela“.

Stariji poručnik Nikolaj Kolesnik, vodnik Anatolij Melnik, Vijetnam, oktobar 1965.

O odnosu prema Amerikancima, Nikolaj Kolesnik jasno tvrdi da je domaće stanovništvo preziralo Amerikance, dok su Sovjete dočekivali kao sabraću.

Mrzeli su Amerikance. Mrzeli su ih kao neprijatelje koji su bombardovali njihove gradove, sela, škole, bolnice. Sa druge strane, prema nama su se ophodili veoma prijateljski. Bili smo kao neka velika borbena porodica. Inače, u bataljonu smo imali 13 sovjetskih nacionalnosti – Ruse, Ukrajince, Gruzijce, Azerbejdžance, Jakute, Tatare, Kazahstance i jednog čoveka iz Moldavije.

Kolesnik navodi da su se Vijetnamci prema Sovjetima odnosili kao učenici prema učiteljima, a kao svedočanstvo tome u Muzeju narodnog vazduhoplovstva Centralnog Vijetnama stoji zajednička fotografija saboraca na kojoj i doslovno piše „nastavnici i učenici“.

Predsednik Ho Ši Min i komandanti streljačkih divizija

Pored ratnih drugova i običan narod, vijetnamski civili, primili su Sojvetske vojnike kao drage goste. Kada bi prolazili u svom „Pazik“ minibusu kroz naseljena mesta, meštani bi istrčavali da dočekaju „Lien Kso“ – Sovjetski Savez.

Svi su bili veoma ljubazni. Donosili su poklone - voće, banane, pomorandže, čak i limune, i počastili nas njima. Govorili su nam „Molim vas uzmite, hvala vam puno, hvala vam puno“. Ceo kvart se probudio kada su iznad njih oborena četiri američka aviona. Celo nebo je bilo u plamenu, a zapaljeni komadi američkih aviona padali su u krugovima na zemlju.

Vijetnam još pamti sovjetsku pomoć. Danas, kada nekadašnji „saveznici“ širom Evrope ruše spomenike sovjetskim vojnicima i oslobodiocima, u Vijetnamu im je podignut spomenik od crvenog granita.

Šta je Sovjetski Savez tražio u Vijetnamu?

Naša misija je bila da obučimo vojnike Vijetnamske narodne armije u upotrebi naših raketnih sistema kako bi Vijetnamci mogli da se suprotstave američkim vazdušnim napadima savremenim oružjem. Do tada su se branili samo protivavionskim puškama, koje su bile neefikasne i rezultirale su velikim civilnim i vojnim žrtvama, priseća se svog iskustva Kolesnik.

Rat u Vijetnamu

Zadatak Sovjeta bio je isključivo obuka Vijetnamaca, a njihovo učešće u borbi uopšte nije bilo planirano. Međutim, situacija se preokrenula kada su se Amerikanci obrušili na Severni Vijetnam, zasipajući ga bombama. Komandant centra za obuku, pukovnik Cigankov, predložio je pripremanje odbrambenih sistema, ne bi li se osposobili za borbu protiv Amerikanaca. Sovjeti su do tada prekidali obuku na svakih pola sata, bežeći od bombi u skloništa. Ista situacija odvijala se iz dana u dan i održavanje nastave u takvim uslovima bilo je nemogućno.

Odlučeno je da se prve dve divizije prvog zenitno-raketnog puka rasporede na borbene položaje i borbu protiv Amerikanaca. Prvi put u modernoj vojnoj istoriji, naši S-75 SAM sistemi, i protivvazdušne rakete uopšte, korišćeni su u stvarnim borbenim situacijama protiv nadzvučnih američkih aviona, i to uspešno. Tada su dva diviziona Vijetnamske narodne armije oborila tri američka aviona, što je šokiralo Amerikance. Potpuno su obustavili nadletanje Severnog Vijetnama na dve nedelje.

Iskrcavanje američkih vojnika u Danangu, Vijetnam

Obuka raktenog specijaliste koji bi bio spsoban da sam obavlja borbene poslove trajala bi minimum devet meseci u školi za vodnike, a Vijetnamci su uglavnom imali sedam razreda škole i još manje tehničke obuke.

Uvučeni u rat

Nakon tog kratkog perioda mirovanja, Amerikanci su ponovo otpočeli svoje napade i Sovjeti su bili uvučeni u rat.

Prva protivvazdušna dejstva naših sistema izveli su sovjetski borbeni timovi. Vijetnamske posade bile su druge po komandi, ostajale su blizu i upijale sve kao sunđer. U borbenim situacijama obuka je mnogo intenzivnija.

Prva bitka koje se poručnik Kolesnik seća odvila se u noći između 11. i 12. avgusta 1965. godine.

U 23.50 časova naša prva divizija izvršila je svoje prvo lansiranje. Oborili smo četiri američka aviona, palubne lovce i bombardere, sa svega tri projektila. Uspeli smo da jednom raketom oborimo dva aviona, jer su leteli u vrlo tesnoj formaciji. Amerikanci nisu očekivali napad, jer su išli da bombarduju kao na svom poligonu.

Fotografija žene i njene dve ćerke, koje su ubijene u napadu na školu 27. aprila 1972. godine, objavljena 2. maja iste godine u Hanoju

Zona 7 – sedam dasaka na kovčegu

Kada su Sovjeti počeli da koriste projektile, mnogi američki piloti odbijali su da lete iznad Severnog Vijetnama. Oni su to područje zvali „Zona 7“, po sedam dasaka kovčega koji ih je očekivao po „završenoj“ misiji. Uskoro su Amerikanci udvostručili platu za borbene letove nad Severnim Vijetnamom, ali malo ko je hteo da „prodaje svoje živote za novac“, kako objašnjava poručnik Kolesnik.

Kolesnik danas ni na čemu ne zamera svojim neprijateljima. On se sretao sa američkim veteranima više puta nakon rata i na njih gleda kao na sebe i svoje saborce. Govori da su to „ljudi poput nas“ koji su takođe u ratu izgubili zdravlje i drugove, ostajući sakati i invalidni.

Američki helikopteri dopremaju vojnu pomoć na bojno polje An Ke u Južnom Vijetnamu 25. septembra 1965. godine

Ratove uvek započinju vladari, a završavaju vojnici. Danas je potrebno povratiti zdrav razum, jer ovaj današnji rat su opet oni započeli. Oni su praktično nahranili naciste Ukrajine, a mi smo morali da započnemo specijalnu vojnu operaciju kako bismo zaustavili uništavanje sopstvenog ruskog naroda u Donbasu. Amerikanci treba da se prisete sa čime su otišli u Vijetnam, noseći svoju demokratiju na krilima bombardera i na bajonetima, a sa čime se i kako ta ekspedicija završila.