„Čvrsto uverena da je vrhunska umetnost vodič ka progresu civilizacije, autentičnim stvaralačkim pristupom integrisala je srpsko slikarstvo u moderne evropske tokove krajem 19. i početkom 20. veka. Hrabro i beskompromisno formirala je osoben stil i postala inspiracija savremenicima i uzor budućim generacijama. Njen rad i društveni aktivizam najbolji su primer kako kultura i umetnost mogu da pomognu u savladavanju ratnih, socijalnih, ekonomskih i drugih životnih izazova, ili da ih barem učine lakšim“, istakla je potpredsednica Vlade Srbije i ministarka kulture Maja Gojković.
Izložbu je otvorila ministarka kulture Maja Gojković
© Sputnik / Lola Đorđević
Ministarka kulture je, otvorivši izložbu, rekla i da je Nadežda Petrović bila daleko više od vrhunskog slikara.
„Humanista i istinski patriota, jedan od osnivača Kola srpskih sestara, u najtežim trenucima po srpsku državu bila je uz svoj narod i njegovu vojsku. Cena koju je platila za svoje požrtvovanje i odanost svom rodu bila je najskuplja - sam život. Duže od jednog veka nad kulturnom javnošću lebdi pitanje kuda bi je sve odveo njen nepresušni talenat, koji je tek trebalo da se iskaže u punom sjaju i obimu“, dodala je Gojković.
Autori izložbe, prof. dr Lidija Merenik i prof. dr Igor Borozan, uz podršku muzejskog savetnika Evgenije Blanuše i kustosa Jasmine Cukić, pružili su studiozne uvide u likovni opus Nadežde Petrović (1873-1915), koji je na izložbi predstavljen kroz hronološko-tematske celine.
Otvorena izložba "Nadežda Petrović. Modernost i nacija"
© Sputnik / Lola Đorđević
Imajući u vidu da je naša čuvena slikarka razvijala izrazito samosvojan pristup slikarstvu i formirala autentičan likovni izraz, koji izmiče idejama starije generacije i mišljenjima njenih savremenika, postavka je osmišljena u skladu sa vodećim temama i motivima njenog slikarstva.
„Srbija je centralna tačka ideološkog i umetničkog delovanja Nadežde Petrović, koja je gonjena sopstvenom impulsivnošću otišla ispred umetnosti svoje sredine. Bila je nacionalna heroina veća od života i umetnosti i utemeljiteljka moderne umetnosti 20. veka u Srbiji“, istakla je na otvaranju Lidija Merenik.
Od slika zemlje i naroda do modernih iz Pariza
Izložene su 102 slike u razvojnoj liniji od minhenskog perioda, slika zemlje i naroda, impresionističke epizode i nacionalnog narativa, do dela koja nastaju u Parizu, kojima Nadežda ostvaruje pobedu moderne slike sa prevagom likovnog nad ideološkim.
Na izložbi su predstavljena dela iz zbirke Narodnog muzeja, kao i iz Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Umetničke galerije Nadežde Petrović u Čačku, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i Galerije Matice srpske u Novom Sadu.
© Sputnik / Lola Đorđević
Slike su u tehnici ulja i tempere na platnu, kartonu, dasci. Najstarijapotiče iz1898. godine, a „Valjevska bolnica” nastala je 1915.
Sa težnjom da se stvaralaštvo Nadežde Petrović predstavi na celovit i sveobuhvatan način, uz dela koje Narodni muzej baštini, izložena su i dela iz Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, Umetničke galerije Nadežde Petrović u Čačku, Spomen-zbirke Pavla Beljanskog i Galerije Matice srpske u Novom Sadu.
Prva srpska fotografkinja
Pored izvanrednih slika, koje su postavile temelje srpskom modernom slikarstvu, publika ima priliku da Nadeždu upozna i kao prvu srpsku fotografkinju.
Predstavljene su fotografije članova slikarkine porodice - počev od tipičnih, građanskih portretnih prikaza do kostimiranih inscenacija Nadeždinih sestara u narodnom/nacionalnom ruhu, koje je ona lično ovekovečila.
Izložba je otvorena povodom 150. godišnjice rođenja znamenite srpske slikarke
© Sputnik / Lola Đorđević
Nekolicina fotografija sa njenim likom - Nadežda pored Meštrovićeve skulpture „Moja majka”, Nadežda kao ratna bolničarka, Portret sa podbočenom rukom – učinile su njenlik delom kolektivnog pamćenja.
Borba za napredak naroda i čovečanstva
Svestrana ličnost Nadežde Petrović koja se bavila slikarstvom, likovnom kritikom, fotografijom, pedagoškim radom, ženskom emancipacijom, te političkim i nacionalnim pitanjima, svedoči o njenoj angažovanosti i srčanoj uključenosti u društvena i umetnička previranja s početka 20. veka, sa ciljem da na njih utiče svojom borbom za napredak naroda i čovečanstva.
Posetioci će izložbu „Nadežda Petrović. Modernost i nacija“ u Narodnom muzeju Srbije moći da pogledaju do 15. aprila, a nakon toga posetoci Galerije Božidar Jakac u Kostanjevici na Krki, Muzeja savremene umejetnosti Republike Srpske, Umetničke galerije NadeždaPetrović i Galerije savremene likovne umetnosti Niš.
Najstarija slika potiče iz1898. godine, a „Valjevska bolnica” nastala je 1915.
© Sputnik / Lola Đorđević
Poštanske marke sa motivima Nadeždenih slika
Pošta Srbije predstavila je danas i pustila u opticaj ekskluzivno filatelističko izdanje poštanskih maraka „150 godina od rođenja Nadežde Petrović“, sa motivima 10 umetničkih slika Nadežde Petrović iz privatnih kolekcija, koja do sada nisu izlagana.
Motivi na markama ekskluzivnog filatelističkog izdanja poštanskih maraka „150 godina od rođenja Nadežde Petrović“
© Sputnik / Lola Đorđević
„Najveća uzbuđenja kao istraživač naše umetnosti imao sam pred rečima i delom Nadežde Petrović. Ako bi tražili sliku koja na najbolji način govori o Srbiji i srpskom narodu i onome šta je za taj narod znači Kosovo, onda bi to bila njena slika Gračanice i 'Prizren', naravno. Nadeždin kratak životni put je bio put časti i slave“, rekao je istoričar umetnosti Nikola Kusovac na svečanosti u Muzeju PTT-a, preneo je Tanjug.
Na markama su motivi slika „Crvena kuća u predelu“ (1907), „Fasada Crkve Sv. Marka u Veneciji“ (1914), „Crveni božuri“ (1913), na vinjetama su „Prizren“ (1913), „Anđa u dvorištu“ (1910-1911), „Predeo“ (1907), „Čobanin svira u frulu“ (1906), a na kovertama „Čišćenje gusenica“ (1906), „Portret Jovana Skerlića“ (1907) i „Sestre“ (1905).