Najznačajniji filmovi Sidnija Poatjea, Afroamerikanca koji je otvorio vrata glumcima druge rase

Rođen 1927. godine u Majamiju, Poatje je odrastao na Bahamima na farmi paradajza. Debitovao je na filmskom platnu 1950. godine u filmu „Bez izlaza“, glumeći doktora koji leči rasističkog belog fanatika. Samo osam godina kasnije, bio je u trci za Oskara u nominaciji za najboljeg glumca u filmu „Prkosni“ i tako postao prvi crni izvođač koji se takmičio za ovu prestižnu nagradu američke Akademije.

Krugu pobednika pridružio se sa filmom „Poljski ljiljani“ iz 1963. godine i tako ušao u istoriju kao prvi crnac koji je osvojio nagradu za najboljeg glumca. Taj se podvig neće ponoviti 38 godina, sve dok Denzel Vašington nije osvojio Oskara za film „Dan obuke“, iste godine kada je Poatjeu dodeljen „počasni Oskar“. Tom prilikom, Vašington je svom mentoru rekao:

„Uvek ću te juriti, Sidni. Uvek ću ići tvojim stopama“.

Poatje je bio laureat Zlatnog globusa za film „Poljski ljiljani“, a za tu nagradu takmičio se sa ulogama u filmovima „Prkosni“, „Porgi i Bes“, „Suvo grožđe na suncu“, „Plava zakrpa“, „U vrelini noći“ kao i u tv filmu „Razdvojeni, ali jednaki“ u kojem igra sudiju Vrhovnog suda. Ta mu je uloga donela i nominaciju za Emi, isto kao i izvođenje Nelsona Mendele u filmu „Mendela i de Klerk“.

Njegov nastup u originalnoj brodvejskoj produkciji predstave „Suvo grožđe na suncu“ doneo mu je nominaciju za nagradu Toni 1959. godini. Za film „Prkosni“ osvojio je nagradu BAFTA. Pored toga, dobio je nagradu za životno delo, nagradu Kenedi centra 1995. godine i Predsedničku medalju slobode 2009. godine koju mu je uručio Barak Obama.

Na vest o Poatjeovoj smrti, premijer Bahama Filip Dejvis rekao je:

„Bahami tuguju. Ali čak i dok tugujemo, slavimo život velikog Bahamca."

On je dodao da je snaga njegovog karaktera bila u spremnosti da ustane i stane na put nepravdi.

„To je dečak koji se preselio sa farme paradajza da bi postao konobar u Sjedinjenim Državama, mladić koji ne samo da je sam naučio da čita i piše, već je svoju karijeru izgradio na izražavanju reči, misli i osećanja“.

Holivudske ličnosti odale su počast Poatjeovim dostignućima. Denzel Vašington je rekao:

„Bila je privilegija zvati Sidnija Poatjea svojim prijateljem. Bio je blag čovek i otvorio je svima nama vrata koja su godinama bila zatvorena.”

Vupi Goldberg je napisala:

„Pisala bih preko neba slovima koja bi se vinula hiljadu stopa visoko. Gospodinu… sa ljubavlju. Sidni Poatje - on nam je pokazao kako da posegnemo za zvezdama.”

Poatje je odigrao više od pedeset filmskih uloga, a u njegova najznačajnija ostvarenja, kritičari ubrajaju sledeće naslove…

U režiji Normana Dževisona, „U vrelini noć“ adaptacija je romana Džona Bola.

Kada se pojavio, film je bio šamar koji se čuo širom sveta. Poatje tumači ulogu Virdžila Tibsa, crnog detektiva iz Filadelfije koji istražuje ubistvo na dubokom jugu i buni se protiv vlasnika plantaže i rasiste, naočigled belog šefa policije. To je izazvalo šok u publici koja je do tada Afroamerikance na filmskim ekranima gledala isključivo u servilnijim ulogama. To je, takođe, bila zapanjujuća promena tempa za glumca koji je ranije stekao ime igrajući dostojanstvene, nenasilne pojedince. „U vrelini noći“ osvojio je pet Oskara, uključujući i najbolji film.

Čuvena brodvejska predstava o osiromašenoj crnačkoj porodici stigla je na ekrane sa identičnom glumačkom postavom kao u pozorištu, gde je Poatje ponovio ulogu koja mu je donela nominaciju za Tonija. Posle ovog ostvarenja, Poatje je nominovan za Zlatni globus za glavnu mušku ulogu.

„Prkosni“ su doneli Poatjeu nominaciju za Oskara za najboljeg glumca, čime je postao prvi crnac koji se takmičio u kategoriji glume. Iako se smatra da je ovaj film propovednički i didaktičan, on ipak zadržava sirovu emocionalnu snagu dobrim delom zahvaljujući svojim dinamičnim zvezdama. Poatje i Toni Kertis igraju odbegle osuđenike vezane jedan za drugog koji moraju da nauče da se slažu da bi preživeli.

Reditelj ovog ostvarenja Stenli Kramer je nameravao da „Pogodi ko dolazi na večeru?“ pretvori u smeli otpor protiv rasizma, predstavljajući pozitivan pogled na međurasne brakove u vreme kada je još uvek bio nezakonit u 17 država u SAD. Otuda ovaj film, iako mnogi smatraju osrednjim ostvarenjem, zauzima posebno mesto u istoriji kinematografije.

„Džungla na školskoj tabli“ Ričarda Bruksa izazvala je pometnju kada je objavljena 1955. godine. Glen Ford glumi nastavnika koji stiže u nasilnu srednju školu u centru grada odlučan da radi svoj posao uprkos protestima njegovih učenika. Poatje i Vik Morou ističu se kao glavni delikventi, koji svojim opasnim budalaštinama pretvaraju nastavnikov život u pakao. Iako nije ni približno tako provokativna kao u svoje vreme, „Džungla na školskoj tabli“ i dalje važi za senzacionalističku dramu. Od posebnog značaja je kontroverza sa rokenrol pesmom Bilija Hejlija „Rock around the clock” zbog koje se studio plašio da će izazvati nerede u bioskopima.

Poatje je ušao u istoriju Oskara svojom pobedom za najboljeg glumca u filmu „Poljski ljiljani“, postavši prvi crni izvođač koji je osvojio tu nagradu u vreme kada je Pokret za građanska prava dovodio do velikih promena širom zemlje. S obzirom na klimu tog vremena, njegova pobeda je izgledala gotovo neizbežna do otvaranja koverte, iako je to ne čini manje zasluženom. U režiji Ralfa Nelsona, ova drama govori jednostavnu i dirljivu priču o putujućem majstoru koji pomaže grupi monahinja da izgradi kapelu. Film je zaradio dodatne nominacije za najbolji film, najbolju sporednu glumicu, najbolji adaptirani scenario i najbolju kameru.