Kako se navodi, ovo je jedan od glavnih događaja u ruskoj nauci u poslednje vreme i jedan od ključnih događaja u okviru Godine nauke i tehnologije koja se obeležava u Rusiji.
Teleskop je konstruisan pod rukovodstvom nuklearnih istraživača Ruske akademije nauka. Svoj doprinos su dali i naučnici i inženjeri iz Irkutska, Nižnjeg Novgoroda, Sankt Peterburga, kao i naučnici iz Češke, Slovačke i Poljske.
Novi teleskop će pružiti naučnicima neviđene mogućnosti za geofizička, hidrološka i limnološka istraživanja, za proučavanje evolucije galaksija i univerzuma, za rešavanje glavnih pitanja astronomije i astrofizike – u oblastima gde je neophodno proučavati tokove neutrina ultra visoke energije iz astrofizičkih izvora.
Da bi se takvi neutrini registrovali, potrebna je ili čista voda iz prirodnih izvora, kao što je Bajkal, ili prečišćena voda u veštačkim rezervoarima. Velika količina vode omogućava da se poveća prostor kroz koji neutrino može proći i voda treba da bude čista kako bi se isključile primese koje mogu uticati na proces prolaska neutrina i njegovu registraciju.
Neutrini su neutralne čestice koje nemaju naelektrisanje, male su težine, a brzina im je slična brzini svetlosti. Naučnici smatraju da neutrini mogu bez značajnih promena da dolete do Zemlje iz središta galaksija koje se rađaju ili nestaju i daju informacije o tome šta se događalo u vasioni milionima, pa i milijardama godina ranije. Novi teleskop će biti zadužen za hvatanje takvih neutrina.
Teleskop na Bajkalu će rešiti ključni zadatak formiranja svetske neutrinske mreže – stvaranje detektora na severnoj hemisferi koji je po osetljivosti uporediv sa američkim „Ajs kjub“ teleskopom, koji hvata neutrine na Južnom polu. Smatra se da će se bajkalski teleskop po efikasnosti već ove godine izjednačiti sa američkim, dok će ga kasnije i nadmašiti.
Zajednički rad ove dve instalacije, kao i drugih teleskopa koji su deo globalne mreže (ANTARES, KM3NeT, IceCube, Baikal-GVD) koja postoji od 2013. godine, omogućiće potragu za izvorima neutrinskog zračenja širom nebeske sfere.
Pročitajte još: