Bitka kod Poljane (14-15. maja 1945. godine) je poslednja velika bitka Drugog svetskog rata u Evropi. Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije sastavljena iz partizanskih odreda stala je na put nemačkim snagama i savezničkim nacionalističkim formacijama, koje su pokušale da se probiju u sektor pod okupacijom američkih trupa, kako bi izbegli predaju jugoslovenskim ili sovjetskim oficirima.
„Sovjetski oficiri i instruktori tokom rata su premešteni u partizanske odrede na teritoriju Jugoslavije, gde su obučavali saveznike, formirali i usavršavali vojnu strukturu Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije. To je pomoglo da izađu kao pobednici iz bitke na Poljani“, rekao je Buranov.
Istoričar objašnjava da su u proleće 1945. godine nemačke snage na teritoriji Jugoslavije razbili jugoslovenski partizani, stoga je zapovednik armije „E“, general-pukovnik Aleksandar Ler potpisao akt o bezuslovnoj kapitulaciji njegovih trupa.
„Međutim, pojedine nemačke jedinice nisu se povinovale i 14. maja udružile su se različite nemačke snage i pokušale da se probiju na teritoriju Austrije i severne Italije, kako bi se našli na teritoriji pod američkom okupacijom, s ciljem da se njima predaju“, ističe ekspert.
On dodaje da su im se pridružile posebne formacije nacionalističkih pokreta, tako da je grupu činilo oko 30.000 ljudi.
„Tokom rata, u Jugoslaviji je formirana široka mreža ’ilegalaca‘, Nemci su u borbi sa partizanima bili oslonjeni na nacionalističke grupe. Zbog toga su u svakoj jugoslovenskoj republici formirani i podržavani nacionalistički i ultradesničarski pokreti“, rekao je Buranov.
Prema njegovim rečima, većina tih ljudi učestvovala je u ratnim zločinima i etničkim čišćenjima.
„Bitka kod Poljane počela je 14. maja 1945. godine, kada su grupacije prišle jugoslovenskim partizanima koji su bili postavili kordone na putevima i zahtevale da im oslobode prolaz na zapad. Nakon što su jugoslovenske snage kategorički odbile da to učine, počela je bitka. Koristilo se vatreno oružje – puške, mitraljezi, automati“, objašnjava istoričar.
Burimov ističe da je Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije izvojevala konačnu pobedu kada su im u pomoć pristigli zapadni saveznici na tenkovima. Nemci i nacionalisti su se predavali ili bežali u šumu, prema zapadu. Gubici nisu bili veliki – stradalo je 500-600 Nemaca i nacionalista, a partizana oko 100.
Podsetimo, svet 2020. godine obeležava 75. godišnjicu pobede nad fašizmom i kapitulacije nacističke Nemačke.
U okviru projekta „75 godina od Velike pobede“, Sputnjik vam predstavlja ekskluzivne materijale o Drugom svetskom ratu. Saznajte sve o najvećim bitkama i herojima Drugog svetskog rata, čitajte svedočenja preživelih, komentare stručnjaka, pogledajte dokumente koje je deklasifikovalo rusko Ministarstvo odbrane, arhivske fotografije i video-snimke.
Pročitajte još: