„Odavno nije tajna da je postavljanje Atinagore na mesto vaseljenskog patrijarha bilo organizovano ili, barem, održano uz pomoć Vlade Sjedinjenih Država. Teško je pisati o tome kao o istoriji, jer se ’tempirana bomba‘ u ovakvim stvarima drži u tajnosti. Međutim, ponekad nešto procuri“, navodi se u saopštenju.
„Ortodoks histori“ se poziva na otkrivene dokumente CIA, koji su posvećeni situaciji u Grčkoj za vreme Drugog svetskog rata.
Agent CIA je u službenoj belešci naveo da je vaseljenski patrijarh rado ručao sa njim. Za vreme ručka Atinagora je rekao da bi američka obaveštajna služba mogla da računa na njegove usluge. Zatim se navodi da je 1942. godine grčki arhiepiskop hteo da se pridruži američkoj vojsci, ali mu nisu dozvolili. Nekoliko nedelja kasnije američki agent je napisao Atinagori pismo, u kojem mu je zahvalio za saradnju grčke arhiepiskopije sa specijalnim službama Sjedinjenih Američkih Država.
„Spreman sam da preuzmem na sebe bilo koju obavezu i da podnesem žrtvu radi naše voljene zemlje, koja se bori za opštu slobodu, pravdu i budućnost“, odgovorio je patrijarh Atinagora u belešci.
Atinagora je izabran za vaseljenskog patrijarha 1948. godine, a pre toga, od 1930. godine bio je arhiepiskop Severne i Južne Amerike.
Autori članka tvrde da je narednih godina arhiepiskop Atinagora bio dragoceni resurs za američku obaveštajnu službu. „Ortodoks histori“ takođe sugeriše da su sa CIA sarađivali i albanski episkop Fan Noli i srpski episkop Dionisije Milivojević.
Ranije je Centralna obaveštajna služba objavila više od 13 miliona stranica arhivskih dokumenata, među kojima je 300 posvećeno vođi Organizacije ukrajinskih nacionalista (OUN) Stepanu Banderi.