Nakon što je Opština Budva izašla u susret i odobrila da se na platou plaže Jaz 24. i 25. avgusta održi sajam hrane i pića sa tradicijom pod nazivom „Guča u Budvi“, reagovale su partije Crnogorska i SDP Ranka Krivokapića, uz poruku da je riječ o manifestaciji sa naglašenim nacionalnim imidžom, koja ne odgovara „mediteranskom identitetu Budve kao elitne turističke destinacije“.
Takođe, mediji bliski vlastima u Podgorici angažovali su brojne „stručnjake“ kako bi javnost podučili da festival u Guči „veliča vrijednosti koje nisu vrijednosti naše zemlje“, te da je u pitanju nešto što „nije crnogorska istorija, kultura i tradicija“.
Kada se podvuče crta, čini se da je osnovna želja pojedinih medijskih i političkih krugova u Crnoj Gori da se i manifestacija Guča u Budvi prikaže kao samo još jedan atak Beograda na Crnu Goru, a koji za cilj ima negiranje crnogorskog identiteta, koji je „zaseban u odnosu na srpski“.
Ne valjaju ni gusle
Portparol Nove srpske demokratije (NSD) Marko Kovačević smatra da je u čitavoj priči posebno zanimljivo što većina onih koji imaju zamjerke na to što će trubači sići i do crnogorskog primorja, zapravo insistira na tome da vrijednosti te vrste muzike nisu vrijednosti Crne Gore.
„Izgleda da nisu nikada bili ni na jednoj svadbi u Crnoj Gori, jer su na svakoj trubači neizostavni dio repertoara. Sa druge strane, narod u Crnoj Gori mnogo bolje razumije i osjeća kao svoje riječi na našem jeziku ― sabor, trubači, Guča, nego strane riječi ― sea, dance, beer, lake, Montenegro itd. tako da ne vidim u kom smislu festivali koji dovode isključivo strane, i to mahom anglosaksonske autore, i promovišu tehno ili dram end bejs muziku, mogu da budu domaći proizvod, a sabor trubača na primorju to ne može da bude“, kaže Kovačević za Sputnjik.
Po mišljenju našeg sagovornika, nejasno je i po kom kriterijumu neki ljudi prepoznaju sebe kao autoritete koji mogu da odrede šta je to tzv. „crnogorska kultura i tradicija“.
„U svakom slučaju, dotičnima je zajedničko to da im ne valjaju trube iz Guče, ali im isto tako ne valjaju ni gusle iz Crne Gore. Valjda zato što se prvima svira Marš na Drinu, a drugima pjesme iz 'Ogledala srpskog', pretkosovskog i kosovskog ciklusa i tako dalje. Jasno je da su to pobornici kroatizacije i latinizacije stanovništva u Crnoj Gori. Naravno, niko ne negira da je mediteranska kultura, kao i islamska, kontaktna sa našom, srpskom kulturom, na koju ima određeni uticaj, ali one ne predstavlja njen ključni dio“, obrazlaže Kovačević, uz opasku da svi stanovnici Crne Gore, htjeli, ne htjeli ― pripadaju našoj zajedničkoj slojevitoj srpskoj kulturi.
„To je tako, bez obzira na to kako se nacionalno izjašnjavaju pojedinci, jer pripadnost kulturi ne zavisi od toga. Sve što čini srpsku kulturu, tome stanovnici Crne Gore pripadaju ― počev od jezika i književnosti, pa do običaja, poput onog najzastupljenijeg kao što je slava, pa do muzike koju slušamo na veseljima, gdje su trube, kako već rekoh, neizostavni dio“, kaže Kovačević, uz ironičan zaključak da se „Dukljani“ sigurno ne bi ovako pobunili da je neko u Crnoj Gori napravio festival kilta i gajdi.