Indijski premijer Narendra Modi objavio je izbornu pobedu svoje Baratija džanata partije na opštim izborima u toj zemlji. Nacionalna demokratska alijansa (NDA), koalicija desno orijentisanih partija, okupljenih oko Modijeve Baratije džanate, na komplikovanim parlamentarnim izborima, koji se održavaju u sedam faza i koji su počeli 11. aprila, a završili se 19. maja, osvojila je oko 350 od 545, koliko iznosi broj poslanika u Lok Sabhi (parlamentu).
U trenutku kada su Modi i drugi lideri NDA objavili pobedu, lider opozicionog Indijskog nacionalnog kongresa, partije koja je Indiji donela nezavisnost od Velike Britanije, priznao je poraz.
Modijeva pobeda je mnogo ubedljivija nego što se predviđalo, komentariše izborne rezultate nekadašnji glavni urednik lista „Politika“ i dopisnik iz Indije Milan Mišić.
Prema svojim dimenzijama, Modijeva pobeda se može oceniti i kao istorijska, dodaje on. Iako u prethodnom petogodišnjem mandatu nije ispunio većinu svojih obećanja, uključujući i ključno, o smanjenju nezaposlenosti, rezultati izbora pokazuju da je Modi i dalje najdominantnija ličnost indijske političke scene, smatra Mišić.
Njegovu poziciju nije uspeo da poljulja ni lider Indijskog nacionalnog kongresa Rahul Gandi, potomak političke dinastije Nehru-Gandi. Rahulov pradeda Džavaharlal Nehru bio je prvi indijski premijer nakon sticanja nezavisnosti 1947, baka Indira takođe je bila premijerka, kao i otac Radživ.
Mišić ne očekuje promenu Modijevog političkog kursa, a kao najkontroverzniji element njegove politike označava insistiranje na hindu nacionalizmu, na napuštanju sekularističkog koncepta, koji su zagovarali Nehru i vođa indijskog pokreta za nezavisnost Mahatma Gandi.
„To je koncept po kojem je Indija sekularna država, u kojoj su svi ravnopravni, hindusi i muslimani, kao najveća manjina i pripadnici svih drugih religija i pripadnici svih hindu kasta. Međutim, Modi insistira na tome da je Indija pre svega hindu država, pozivajući se pritom na neke svete spise i na mitove koji su duboko ukorenjeni u indijskoj religiji i u indijskim svetim knjigama“, objašnjava Mišić.
Kao rezultat takve politike, između ostalog, jeste i pridavanje velike pažnje svetim kravama, životinjama koje su u hindu religiji svete, što je dovelo do mnogih incidenata sa muslimanima, od kojih su mnogi živeli od trgovine goveđim mesom.
„To je dovelo, između ostalog, i do nekih paradoksa, pre svega na severu Indije — da zemljom lutaju krda napuštenih krava, poluizgladnelih ili sasvim izgladnelih, kojih su se vlasnici odrekli, pošto više nisu produktivne. Ne mogu da daju mleko, a nemaju pravo da ih zakolju. Bila je i cela serija incidenata u kojima su radikalni hindusi linčovali muslimane osumnjičene da su trgovali goveđim mesom“, navodi Mišić.
Na polju ekonomije Modi se zalaže za ukidanje svih restrikcija kapitalu, koje su u prvih pet decenija nezavisnosti bile velike, dodaje naš sagovornik:
„Za sve je bila potrebna dozvola države — od dozvole da se izgradi fabrika, pa do dozvole da se poveća proizvodnja, ako se premaši ona koja je utvrđena licencom. Indija poslednjih godina ima jednu od najviših stopa rasta, međutim, uprkos tome nije rešen problem nezaposlenosti. Indija je izuzetno demografski mlada nacija i ono što nije rešeno, uprkos velikom napretku, jeste da se smanji veliko siromaštvo.“
Rezultat prvih pet godina Modijeve vladavine, prema Mišićevim rečima, jeste porast broja pripadnika srednje klase, u koju se u Indiji svrstavaju svi koji imaju stalno zaposlenje i stalne prihode.
U spoljnoj politici Modi se okrenuo u potpunosti izgradnji veza sa SAD, koje na Indiju računaju kao protivtežu ekspanziji Kine i u tom pogledu dve zemlje imaju zajednički interes.
Nerešeno pitanje ostaju latentne napetosti između Indije i Pakistana. Mišić podseća na incidente sa obaranjem indijskog aviona i terorističkim napadom izvedenim od terorista koji su navodno došli iz Pakistana uoči početka izbora.
„Modi je u kampanji zagovarao i brže naoružavanje i modernizaciju oružanih snaga, tako da u tom pogledu treba očekivati neke konkretne poteze, ali za sada, kako stvari stoje, ne i veće geopolitičke ambicije Indije od onih regionalnih — da bude glavna sila u regionu, ali da ne proširuje svoj uticaj u širem regionu Indijskog okeana kojem pripada“, zaključuje Mišić.