Podaci državnog zavoda za statistiku Crne Gore „Monstat“, objavljeni u publikaciji „Žene i muškarci u Crnoj Gori“, govore da je Crna Gora prvi put prošle godine imala prirodni priraštaj ispod hiljadu. Od sredine prošlog vijeka najveći prirodni priraštaj u Crnoj Gori zabilježen je 1954. godine, kada je bio 10.566, a najniži 2017. godine, i to 909. Posebno negativan trend na snazi je od 2000. godine, pa je za nepunih 18 godina prirodni priraštaj u Crnoj Gori smanjen za više od četiri puta.
Podaci nisu ružičasti ni po pitanju razvoda brakova, pa je 2017. godina i na tom planu rekordna sa 765 razvoda, što je na nivou od dva razvoda dnevno. Sve teža ekonomska situacija takođe utiče da mladi pred matičara dolaze sve stariji, pa prosječna starost žena pri sklapanju prvog braka sada iznosi 28 godina, odnosno, 31,5 godina za muškarce.
Ovi alarmantni podaci za zemlju koja ionako ima brojčano malu populaciju za sada i dalje prolaze ispod radara javnosti. U društvu koje se prevashodno bavi obračunom sa svojim precima, utisak je da više nema mjesta za potomke…
„Strmoglavi pad nataliteta najslikovitije je predstavljen poređenjem današnje situacije sa onom iz 1960. godine: prije skoro 60 godina, kada je Crna Gora imala značajno manje stanovnika, rodilo se preko 13.000 beba, dok je prošle godine ta brojka gotovo prepolovljena, sa tek nešto više od 7.000 novorođenčadi. Tako je prirodni priraštaj ove godine prvi put u istoriji pao ispod 1.000, dok je 1954. iznosio preko 10.000“, kaže Vukićević.
Naš sagovornik napominje da Crna Gora po ovim „prije katastrofalnim nego alarmantnim podacima“ nije usamljena među zemljama bivše Jugoslavije, te da su veliki pad nataliteta, kao i sve veći broj iseljenika, specifični i za Srbiju, Hrvatsku i druge države regiona.
„Međutim, ono po čemu je Crna Gora karakteristična i drugačija od ostalih u aktuelnom istorijskom trenutku, jeste odsustvo bilo kakve javne rasprave o sumornim podacima bijele kuge koja je zavladala, kao i načinima borbe protiv nje. Ova krucijalna tema je gotovo u potpunosti cenzurisana, a kriznu situaciju zanemaruju naročito oni koji su najodgovorniji za njeno nastajanje i rešavanje — vlast i institucije sistema. Umjesto bavljenja ovom savremenom pošasti, režim u javnosti forsira teme od prije 100 godina, dok u međuvremenu Crna Gora bukvalno nestaje“, jasan je Vukićević.
U tom smislu sagovornik Sputnjika nema nikakvu dilemu da „konstantnom proizvodnjom društvenih napetosti vlast pokušava da zamagli dramatične činjenice o padu nataliteta i iseljavanju“.
Naš sagovornik zaključuje da je za suočavanje sa problemom bijele kuge i ostalim problemima neophodno da stručna lica izrade dugoročnu strategiju po uzoru na neke druge zemlje.